De groene revolutie in Nederland onder de loep – op de goede weg

Het nieuwe jaar is ingegaan en dat betekent vooruitblikken, maar ook terugblikken. 2017 was een groen jaar, vanuit het oogpunt dat er veel meer groene energie werd opgewekt. Daarnaast wordt het steeds populairder om groene energie te ´delen´, vanuit economisch oogpunt.


Steeds meer huishoudens kiezen voor groene energie. Afgelopen jaar werd er bijvoorbeeld voor 40 procent meer zonne-energie opgewekt dan het jaar ervoor. En vooral populair: huishoudens delen die energie weer, zodat de investering in zonnepanelen minder duur uitpakt. Zo werden er afgelopen jaar, met name in Noord-Holland, Brabant en Gelderland, honderden projecten gerealiseerd waarbij huishoudens investeerden in zonnepanelen die bijvoorbeeld werden geplaatst op de daken van boerderijen, scholen, of vastgoed.
Het plaatsen van zonnepanelen is een dure investering en om die investering eruit te halen kan men een aantal jaar wachten of ervoor kiezen deze investering en dus de energie die eruit voortkomt te delen. Verschillende fondsen, platforms en websites bieden die mogelijkheid nu en dat zorgde ervoor dat er in 2017 voor maar liefst 15,5 miljoen euro werd geïnvesteerd in gedeelde zonne-energie door particulieren. Investeringen in dergelijke projecten zijn vooral populair onder huishoudens die zijn gevestigd in een postcode in de buurt van het project in kwestie. Die halen er via regelingen van de Nederlandse overheid belastingvoordeel uit.
Dankzij deze nieuwe projecten lag de totale energie door alle zonnepanelen die werden geplaatst in 2017 op 600 Megawatt. Daarnaast was 2017 een relatief zonnig jaar, ook niet onbelangrijk bij de opwekking van zonne-energie. Ook energie uit wind nam enorm toe, met 30 procent ten opzichte van 2016. Dat was mede te danken aan het feit dat er een groot windmolenpark op de Noordzee werd gerealiseerd, goed voor twee keer 300 Megawatt, en aan het feit dat vorig jaar een goed jaar was voor windenergie. Samen met de opgewekte zonne-energie kwam 10 procent van het totale aantal aan verbruikte energie in Nederland in 2017 van groene energie.

Dat is nog niet genoeg. Volgens klimaatafspraken moet in 2020 14 procent van alle energievormen in Nederland duurzaam zijn. Waar zonne- en windenergie elektriciteit een groene tint geven, zijn andere energievormen in Nederland, als aardgas, nog niet klimaatvriendelijk. Biogas blijkt voorlopig nog geen vervanging. Een van de plannen van de overheid is dan ook het bouwen van extra windparken op zee, die vanaf 2019 operationeel moeten zijn.

Hoewel het volgens critici lastig wordt de klimaatdoelen voor 2020 te halen, is er nog steeds veel vraag naar groene energie onder consumenten, met name wat betreft zonne-energie. De Nederlandse overheid hanteert voordelige regelingen, onder andere bij de eerdergenoemde projecten waarbij consumenten zonne-energie delen, voor mensen die panelen willen kopen. Subsidies moeten blijven bestaan voor bedrijven en particulieren, zo heeft het kabinet bij monde van minister Wiebes laten weten.

Een ander idee om de klimaatdoelen van 2020 te verwezenlijken is de ondergrondse opslag van broeikasgas. Het gas wordt ondergronds bewaard waardoor de lucht bovengronds schoner blijft. Financiering en subsidie is hierbij nog een obstakel, maar het kabinet verwacht dit komend jaar opgelost te hebben.

Meerderheid Nederlanders willen af van aardgas

Stichting HIER klimaatbureau ondervroeg dit jaar meer dan 1700 Nederlanders over de toekomst van het gebruik van aardgas. 58% van hen vindt stoppen met het gebruik van aardgas een goed idee, tegenover 47% vorig jaar. De motivatie om te stoppen wordt onder de ondervraagden vooral gevonden in drie argumenten. Ten eerste wil men klimaatproblemen tegen gaan, ten tweede wil men verdere aardbevingen voorkomen en ten derde is aardgas een eindige, fossiele bron.
28% wil echter doorgaan met het gebruik. Hun argumenten zijn dat het stoppen slechts een linkse hype is, dat Nederland in haar eentje niet belangrijk genoeg is om effect te hebben met zo een verandering en dat we aardgas nog altijd nodig hebben. Iets meer dan de helft, 51%, is zich bewust van het standpunt van de overheid hieromtrent, namelijk dat aardgas uiteindelijk niet meer gebruikt mag worden voor het verwarmen van woningen en gebouwen.

Respondenten lieten zich ook uit over hun voorkeuren voor verschillende alternatieven voor aardgas. Een op de vier heeft een voorkeur voor warmtepompen. 15% kiest voor een warmtenet en 7% voor biogas.
Volgens Van Suylenkom, projectmanager van HIER, is de warmtepomp ondanks de voorkeur van de meeste ondervraagden niet het meest waarschijnlijke alternatief omdat het een dure aanpassing aan de woning vereist. Volgens Van Suylenkom is een warmtenet de meest realistische optie. Andere experts, zoals Meijburg en Schalij van energiesectorinformatiedienst Energeia, gaan hier tegen in. Een warmtenet vereist op bijna alle plekken veel nieuwe infrastructuur. De aanleg daarvan is erg prijzig. Daarbij komt dat een warmtenet nog afhankelijk is van fossiele brandstoffen zodat men netto weinig op zou schieten met het stoppen met aardgas. Een warmtenet kan wel werken voor nieuwbouwwijken dichtbij bronnen van restwarmte, maar er zijn momenteel niet veel van dit soort wijken. Bijkomende nadelen van een warmtenet zijn de hoge gebruikskosten en een monopolie van de lokale aanbieder. Volgens Meijburg en Schalij zijn warmtepompen toch het meest waarschijnlijke alternatief. Ze kunnen worden gekoppeld aan een bestaande CV en consumenten willen graag hun eigen stroom opwekken.

Nederland is zo groen nog niet

De vijf grootste stroomleveranciers nemen samen 80 procent van de marktaandeel in, volgens de jaarlijkse duurzame ranglijst van Consumentenbond, Natuur & Milieu, Greenpeace en milieuorganisatie Wise. Deze vijf leveranciers gebruiken nog steeds vooral fossiele bronnen en kernenergie. Van alle 34 onderzochte stroomleveranciers halen er twee derde een cijfer onder de 6 en dit betekent dat zij geen bijdrage leveren aan de verduurzaming van stroom in Nederland volgens het rangschikking systeem.


Deze bedrijven dragen niet bij aan de verduurzaming van de Nederlandse stroommarkt, of werken deze zelfs tegen. Ze investeren relatief weinig in duurzame energie uit wind en zon, maar kiezen vooral voor stroominkoop tegen bodemprijzen,” aldus de organisaties die dit onderzoek hebben uitgevoerd. Onderaan de ranglijst staat Essent met een score van 3, terwijl deze wel tot de vijf grootste leveranciers behoort. Uit deze grootste vijf zakken de stroomleveranciers DELTA, van een 4.4 naar 3.7, en E.ON, van 4.8 naar 4.6, vergeleken met het vorige jaar. De score van Nuon stijgt, daarentegen, van 3.9 naar 4.3. De laatste uit de ‘grote vijf’ is Eneco, die ook als enigste een voldoende score behaalt met een 7.

Het gemiddelde van alle energie leveranciers is dan wel matig gestegen van (van 5.4 naar 5.6) maar 19 van de 34 kregen een lagere beoordeling dan in 2015. Over het algemeen halen voornamelijk de kleinere, nieuwe bedrijven een hogere score. Qurrent, DE Unie en Pure Energie halen alledrie een score van 10. De onderzoekers concluderen: “De markt als geheel vergroent echter te traag om de klimaatafspraken te halen die Nederland in Parijs heeft gemaakt. Daarvoor zullen ook de andere leveranciers versneld moeten overschakelen naar meer groene stroom.”

Bedrijven als Essent en Nuon hebben hun ontevredenheid over de onderzoeksmethode uitgedrukt. Zij menen dat het klein aantal bedrijven die hoog scoren zelf geen energie opwekken maar alleen doorverkoop van stroom levert. Dit leidt volgens hen tot een onhelder beeld dat geschetst wordt. Het is echter geen verassing dat Eneco een score van 7 behaalt, aangezien zij een intensief programma hebben opgesteld dat zicht richt op de verduurzaming van energie. Hierdoor blijft Eneco toch een stapje voorlopen op de andere grote leveranciers, ten opzichte van duurzaamheids ontwikkeling.

Door middel van de Eneco TUe reikt Eneco elk jaar de titel Energie Professional van Het Jaar uit. Deze titel wordt uitgereikt aan de meest innovatieve en effectieve inzendingen van studenten in hun afstudeerjaar. De winnaars van 2016 krijgen gratis toegang tot de Strategie Summit Energie & Utilities 2017 (ter waarde van €1.295) samen met gratis deelname aan een van de opleidingen van Post Hoger Onderwijs Energiekunde, met keuze uit Duurzame Energie, Inkoop van Energie of Energiebeheer.


Eneco kan echter niet als enigste energie leverancier een voldoende scoren, als Nederland de afspraak die in Parijs werd gemaakt wilt nakomen. Misschien moeten de rest van de ‘grote vijf’ een voorbeeld nemen aan Eneco en meer zoeken naar innovatieve oplossingen die met groene stroom verder kunnen groeien.

Delta blij met uitspraak rechtszaak en krijgt vergunning voor 50.000 zonnepanelen

Het zijn fijne tijden voor energieconcern Delta, de organisatie is verheugd met de uitspraak van de rechtbank in Den Haag die Urgenda aanspande tegen de staat. De rechter oordeelde dat Nederland harder moet werken aan de reductie van CO2, om de doelstelling om in 2020 25% minder CO2 uit te stoten te behalen. Een woordvoerder van Delta laat daarop weten dat het volgens hen van belang is om kolencentrales te sluiten en meer gebruik te maken van de meer efficiënte gascentrales.

Kolencentrales sluiten voor 25% minder CO2-uitstoot in 2020
Nederland krijgt van de rechtbank de opdracht om te streven naar 25% minder CO2-uitstoot in 2020, iets dat volledig in lijn is met de wens van Delta om de plannen in het Energieakkoord aan te scherpen. Volgens Delta dient vooral de ‘kolendeal’ aangepast te worden. Momenteel is die gericht op goedkopere energie uit kolencentrales, terwijl het volgens het energieconcern juist van belang is om te streven naar meer milieuvriendelijke energie.

Delta heeft naar eigen zeggen diepgravend onderzoek uit laten voeren en concludeert op basis daarvan dat de kolendeal onder andere zal leiden tot de verdringing van de meer efficiënte gascentrales, die minder schadelijk zijn voor het milieu. Volgens Delta zal Nederland daar nu weer meer gebruik van moeten maken, wat de duurzaamheid ten goede komt.

Vergunning voor de aanleg van 50.000 zonnepanelen

Daarnaast wist energieconcern Delta een vergunning te verkrijgen voor de aanleg van 50.000 zonnepanelen. De gemeente Tholen gaf daarmee groen licht, ondanks de bezwaren van omwonenden. Het gaat om een van de grootste geplande parken met zonnepanelen in Nederland, goed voor meer dan 10 megawatt. De locatie in Tholen is geschikt vanwege het grote aantal zonuren, de schaduw-vrije omgeving en de 2 hoogspanningsaansluitingen in de nabije omgeving.

Ontwikkeling duurzame energie in Nederland gaat goede kant op

De Universiteit Twente is er met een nieuwe katalysator in geslaagd om meer energie uit een liter biobrandstof te halen, olie uit biomassa. Normaal gesproken is de kwaliteit hiervan minder dan die van ruwe olie, waardoor dit een belangrijke doorbraak betekent. De techniek is uitverkozen binnen een onderzoeksprogramma, dat zal bijdragen aan het streven om de Europese energiedoelstelling voor 2020 te behalen.
De biobrandstof is afkomstig uit onder andere plantenresten, snoeiafval en houtsnippers, in tegenstelling tot de vruchten en zaden waar we voorheen mee werkten om olie uit biomassa te halen. Wat dat betreft is de Universiteit Twente er niet alleen in geslaagd meer energie op te wekken uit de olie, zij maken daarnaast gebruik van een meer duurzame bron die de voedselproductie niet in de weg zal zitten. Bovendien verloopt het transport een stuk eenvoudiger en is het mogelijk het product direct naar een raffinaderij te brengen.

De kwaliteit van bio-olie is nog niet gelijk aan die van ruwe olie, maar de resultaten zijn tot nu toe veelbelovend. De universiteit verhit de olie in stikstof tot een temperatuur van 500 graden, door gebruik te maken van natriumcarbonaat op een laagje alumina als katalysator. Op die manier benadert de bio-olie de kwaliteit van diesel.

Toename aandeel duurzame energie
Daarnaast zien we op een meer brede schaal een toename van het aandeel duurzame energie in Nederland, mede omdat de investeringen in schone energie met een derde stijgen. Dit is overigens een wereldwijde trend. De stijging is vooral afkomstig van de investeringen in zonne-energieprojecten, net als in projecten op het gebied van windenergie.

In Nederland hebben we dit jaar de grootste deal gesloten op het gebied van hernieuwbare energie, op de stuwdamprojecten na. Het gaat om het Windpark Gemini, dat in de Noordzee zal komen te liggen ten noorden van Groningen. Het project vraagt om een totale investering van 2,8 miljard euro en moet er in 2023 voor gaan zorgen dat 1,5 miljoen mensen gebruik kunnen gaan maken van groene stroom.

Uit gegevens van Netbeheer Nederland blijkt dat de hoeveelheid opgewekte zonnestroom in Nederland in het eerste halfjaar van 2014 flink is toegenomen. Er was eind juni sprake van 762,2 megawatt aan zonnepanelen in Nederland, een stijging van 29% ten opzichte van de capaciteit eind vorig jaar. Bovendien is het aantal locaties waar we zonnestroom opwekken met 38.000 gestegen naar 185.000, een stijging van 25,6%. Dit lijkt aan te geven dat we ons in Nederland steeds beter bewust worden van het voordeel van duurzame energie uit onder andere zonnepanelen.

Projecten voor meer schone energie in Nederland
Het zijn de verschillende projecten op het gebied van duurzame energie die goed laten zien hoe creatief we hier mee om kunnen gaan. In het Noord-Hollandse Krommenie werkt men bijvoorbeeld aan de SolaRoad, een speciaal wegdek voor fietspaden dat met behulp van zonnepanelen in staat is om energie op te wekken. Het gaat voorlopig om een stuk fietspad van 100 meter, iets waar men al sinds 2009 aan werkt.

In de Oude IJssel bij Ulft heeft men juist onlangs succesvol een proef afgesloten, met de Oryon Watermill. Het gaat om een onderwatermolen die energie opwekt door gebruik te maken van het stromend water. Uit de proef is gebleken dat het gaat om een visvriendelijke toepassing, die op een innovatieve wijze duurzame energie op kan leveren.

Tenslotte zien we zonnecellen tegenwoordig bijvoorbeeld terug in kleding, bouwproducten en tentzeilen, waardoor we op allerlei plaatsen zonne-energie op kunnen wekken. De starre en rechthoekige zonnepanelen op Nederlandse daken vormen een goede basis, maar de toekomst ligt in allerlei andere toepassingen. Wat dat betreft lijkt de opkomst van zonne-energie niet meer terug te draaien en beginnen we dit ook in Nederland te omarmen.

Zonnecellen in een jurk of jas kunnen ons helpen onze smartphone op te laden, terwijl de deurbel op zonne-energie of de ‘zonneboom’ ervoor zorgt dat we niet langer afhankelijk zijn van het stroomnet om diverse apparaten in huis te gebruiken. Volgens analisten en specialisten zal in de toekomst ongeveer een derde van alle stroom afkomstig zijn uit ‘solar’. De potentie van zonne-energie is enorm, al lijken we in Nederland veel waarde te hechten aan ethisch verantwoorde oplossingen, zoals gevels en wegen met daarin speciale zonne-energiesystemen.

Energie besparen met zonnepanelen

Wilt u energie besparen? U kunt de energierekening flink omlaag brengen, door zonnepanelen op het dak te leggen. Woont u in een appartement en heeft u daarom geen eigen dak tot uw beschikking? Zelfs in dat geval bestaan er mogelijkheden, om de zonnepanelen op daken van anderen of in een weiland te plaatsen. Wat dat betreft bieden de zonnepanelen een uitstekende mogelijkheid om te investeren in een beter milieu en de energierekening tegelijkertijd omlaag te brengen.

Stijgende kosten voor stroom
De kosten voor stroom lopen steeds een beetje verder op, waardoor het verstandig is om op zoek te gaan naar een meer voordelige manier van energie opwekken. U kunt dit met behulp van zonnepanelen gewoon zelf doen, waardoor u veel minder gebruik hoeft te maken van de stroom zoals de verschillende energieleveranciers u die aan kunnen leveren. Met de zonnepanelen zorgt u ervoor dat u het licht van de zon gebruikt om stroom op te wekken, waarmee u de televisie of de verlichting in kunt schakelen. Op het moment dat u gebruik maakt van uw eigen energie hoeft u de stijgende kosten voor stroom nog maar minder te betalen.

Dalende kosten van zonnepanelen
Aan de andere kant nemen de prijzen van zonnepanelen juist steeds verder af. Dat heeft de maken met de kosten voor de ontwikkeling, die men nu voor een groot deel terug heeft weten te verdienen. Daarnaast slaagt men erin om de panelen op een steeds meer voordelige manier te maken. Verder lukt het de ontwikkelaars om een steeds hoger rendement uit de zonnepanelen te halen. Dat betekent dat u er een interessante investering in kunt doen, om de energierekening de komende jaren een stuk lager uit te laten vallen.

Subsidie op zonnepanelen
Tenslotte kunt u de energierekening extra omlaag brengen, door gebruik te maken van de subsidie die er beschikbaar is. Op het moment dat u zonnepanelen aan gaat schaffen zal dit vragen om een behoorlijke investering. De overheid helpt u daar graag een handje bij. U kunt een subsidie krijgen van maximaal €650, waardoor u een deel van de kosten terug kunt krijgen. Dat betekent dat u aan de ene kant kunt werken aan een lagere energierekening, terwijl u aan de andere kant geld toe krijgt. Het is wat dat betreft een uitstekend idee eens goed naar de huidige mogelijkheden van zonnepanelen te kijken.

Uitgebreide subsidie voor groene ondernemers

Een duurzame samenleving, dat is het de komende jaren helemaal. De overheid springt hier op in door een subsidiepot van 3 miljard euro beschikbaar te stellen, voor alle ondernemers die werken aan het duurzaam opwekken van energie. Op die manier hoopt de overheid ervoor te zorgen dat er in de toekomst veel meer groene energie beschikbaar zal zijn. Aangezien het groen opwekken van energie momenteel nog duurder is dan het opwekken met de traditionele gas en kolen, is er volgens de overheid extra geld in de vorm van subsidie nodig.

16% duurzaam opwekken in 2020
Het kabinet heeft als doelstelling 16% van de energie duurzaam op te wekken in 2020, waardoor er wat dat betreft een hoop werk aan de winkel is. Men probeert onder andere projecten te steunen op het gebied van zonnepanelen en aardwarmte, aangezien daar flinke stappen mee te maken zijn. Daarnaast zijn het ook de vergisting van mest en afvalstoffen die bij kunnen dragen aan de opwekking van groene energie. Al deze mogelijkheden moeten optimaal gestimuleerd worden, om ondernemers de kans te bieden hiermee aan de slag te gaan.

Pas 5% duurzame energie in Nederland
Dat het hard nodig is om ondernemers te stimuleren blijkt wel uit de hoeveelheid duurzame energie die er momenteel wordt opgewekt in Nederland. Momenteel is dat ongeveer 5% van de energie in ons land, waardoor er op dat gebied nog een enorme stap te zetten is. Met name de boeren hebben veel mogelijkheden om op een duurzame manier aan de slag te gaan met energie, bijvoorbeeld door een biogasinstallatie te laten bouwen. Het zijn deze initiatieven die er op den duur voor moeten gaan zorgen dat een zo groot mogelijke groep Nederlanders gebruik kan gaan maken van duurzaam opgewekte energie in Nederland. 

Mogelijk zonne-energie voor strandtenten

Het is in de toekomst wellicht mogelijk om een koud biertje te bestellen, dat gekoeld is met behulp van de energie van de zon. Er wordt op dit moment nagedacht over een plan om ervoor te zorgen dat de verschillende strandtenten de beschikking krijgen over zonne-energie. Uiteraard zijn er op dit moment zowel voor- als tegenstanders, maar het feit dat er over wordt gesproken is in ieder geval positief. Met het project ‘Solar Beach’ probeert vooral Kim van Baaren uit Wijk aan Zee ervoor te zorgen dat de strandtenten gebruik gaan maken van duurzame energie.

Paviljoen de Tropen positief

Een van de positieve geluiden komt van Marit Leegwater. Zij is van he paviljoen de Tropen in Egmond en is benieuwd naar de manier waarop dit zou kunnen werken voor de strandtenten. Bovendien geeft ze aan bereid te zijn het in de praktijk uit te gaan proberen. Ook diverse andere strandtenten in de regio Alkmaar reageren positief op het idee en willen de mogelijkheden graag nader onderzoeken. Aan de andere kant is er uiteraard ook ruimte voor een kritische noot vanuit de strandtenthouders, aangezien er niet alleen maar voordelen aan kleven.


Ook kritische noten

Zo is Jeroen Bredewout een stuk minder positief. Hij is van het paviljoen Luctor et Emergo in Camperduin en wijst vooral op de problemen die het zout kunnen veroorzaken. “Als we zuidwestenwind hebben, dan zit er al een dikke laag zout op de ramen. Je kunt de panelen dan elk uur lappen.” Het zout zou inderdaad voor een belangrijk probleem kunnen zorgen, waardoor de initiatiefnemers daar over na dienen te denken. Wat dat betreft liggen de panelen er voorlopig nog niet, maar men lijkt in ieder geval op zoek naar een mogelijkheid om de vaak zonnige daken op een meer nuttige manier in te zetten.

De toename van groene energie

Waar een paar jaar geleden er nog maar een paar energieleveranciers waren die groene stroom leverden, zo zijn er nu zeer veel. Alle energieleveranciers laten het opwekken van groene stroom niet meer links liggen. En dat kan ook niet. De klanten vragen om groene energie en zijn zich veel meer bewust van het belang van de manier waarop energie wordt opgewekt. De wereld is niet alleen van onze generatie, maar ook van de generatie na ons en die daarop volgt. De wereld moeten we samen beschermen en samen sterk houden.

Door de grote vraag naar groene energie willen alle energiebedrijven hieraan voldoen en ook zeer graag een groener image realiseren. Door deel te nemen aan windmolenpark en zonnecollectoren in de wijken te plaatsen willen de energieleveranciers hun imago oppoetsen.

En dat is helemaal niet erg! We juichen toe dat steeds meer energie bedrijven een groen imago nastreven. De energie bedrijven moeten in onze ogen het voortouw nemen en zorgen dat de energie op een milieuvriendelijke manier wordt opgewekt. Een manier die goed is voor de hele mensheid en die het opwarmen van de aarde niet te snel laat gebeuren.
De tijden van de oude energie is voorbij! Een nieuwe tijdperk van groene energie breekt aan.
Doordat de energie bedrijven meer geld investeren in groene energie ontstaat er ook meer budget om nog betere manieren van groene energie opwekken te realiseren. Ook het verbeteren van de huidige toepassingen kan natuurlijk nog sneller gaan als er meer budget is en als er meer van wordt afgenomen.
Geweldig om te zien hoe de klanten toch kunnen bepalen hoe de energie wordt opgewekt bij de grote energiereuzen van ons land.